Zmiany, zmiany, zmiany... • Altaya Lancia Delta HF 4WD, Monte Carlo 1987

Dzień dobry! Pamiętacie, jak skończyła się historia rajdowej grupy B? Jeśli nie, to zapraszam do lektury wpisów o autach z tej ery (dostępne pod tym linkiem). Jeśli tak, to super, bo dzisiaj chcę przybliżyć temat zmian, do jakich zaszło w momencie jej wycofania z końcem 1986 roku. Najmocniejszą kategorią samochodów rajdowych stała się wówczas Grupa A. Myślę, że tytułowe zdjęcie zdradza wystarczająco dużo. Po lewej mamy ważącą niecałą tonę Lancię Deltę S4 z 600-konnym silnik umieszczonym z tyłu. Po prawej natomiast Deltę HF 4WD z silnikiem generującym 260 KM, która ważyła nieco ponad tonę dwieście. Okazję do jazdy obiema Lanciami miał jeden z najbardziej utalentowanych finśkich kierowców, Markku Alén, który tak podsumował wrażenia z jazdy A-grupową Deltą:

„Gdy ruszyłem, miałem wrażenie, że silnik jest zepsuty. Auto w ogóle nie przyspieszało. W porównaniu z modelem S4, którym startowałem w tamtym czasie, nowa Delta poruszała się w żółwim tempie...”

Lancia Delta S4 Monte-Carlo 1986 (do obejrzenia tutaj) oraz Lancia Delta HF 4WD Monte-Carlo 1987

Haha i tak, wiem, użyłem tego cytatu wcześniej, o tutaj, ale do dzisiejszego wpisu pasował jak ulał. :) Wracając, FIA (Fédération Internationale de l’Automobile — Międzynarodowa Federacja Samochodowa) ustalając specyfikację Grupy A, nie chciała, aby na oesach znowu pojawiały się rajdowe prototypy. Ich miejsce miały zająć samochody produkcyjne, zmodyfikowane jedynie w niewielkim stopniu. W tym celu znacznie zwiększono wymaganą do uzyskania rajdowej homologacji liczbę seryjnych samochodów. W grupie B wystarczyło wyprodukować 200 sztuk seryjnego samochodu, aby można było ubiegać się o możliwość wystawienia go w rajdach. W grupie A natomiast wymóg ten wynosił aż 5 000 sztuk, który z czasem zmniejszono do 2 500. Ważne były też podzespoły seryjnego samochodu. Fabrycznie musiał on posiadać napęd na cztery koła oraz turbodoładowany silnik o pojemności maksymalnie dwóch litrów.

Niewielu producentom spodobały się powyższe wymagania... W zasadzie jedyną marką, która od początku wzięła sobie do serca Grupę A, była Lancia. W 1987 na Rajdzie Monte-Carlo zadebiutowała Delta HF 4WD, która zgarnęła podwójne podium (Biasion na pierwszym miejscu, Kankkunen na drugim). O ile w tym konkretnym rajdzie konkurencja była wyjątkowo mocna, gdyż podium uzupełnił Rohrl w Audi 200, a zaraz za nim ustawili się Carlsson w Mazdzie 323 4WD, Ericsson w Golfie GTi 16V oraz Ragnotti w Renault 11 Turbo, o tyle w dalszej części sezonu kierowcy Lancii pokazali, na co ich stać, wygrywając 8 z 13 rajdów.

Sytuacja wyglądała podobnie w ciągu kolejnych lat, dopóki europejski oddział Toyoty nie postanowił ukrócić passy Włochów. Więcej na ten temat znajdziecie we wpisie o Toyocie Celice, dostępnym tutaj.

Biasion w drodze po zwycięstwo na Monte w nowej Delcie, źródło

W grupie A pojawiło się wiele ikonicznych rajdówek. Począwszy od Lancii Delty, przez Fordy Cosworth, Subaru Imprezę 555, a na Mitsubishi Lancerze EVO VI kończąc. Co ciekawe, już na początku lat 90, samochody A-grupowe zaczęły osiągać lepsze czasy na odcinkach specjalnych niż 600-konne potwory z Grupy B. Wszystko za sprawą całkiem innej techniki jazdy. O ile w latach 80 wszystko kręciło się wokół mocy, o tyle w erze Grupy A liczyła się precyzja. Dzięki mniejszej mocy samochody stały się łatwiejsze w prowadzeniu, a ze względu na mniejsze turbiny, moment obrotowy był dostępny w szerszym zakresie obrotów. Po ludzku mówiąc, w Grupie A samochody dostawały kopa od razu po naciśnięciu pedału gazu, nie ważne, czy byliśmy na prostej, czy właśnie wyszliśmy z zakrętu na zbyt wysokim biegu. Starsze rajdówki borykały się z problemem tak zwanej turbodziury — turbina potrzebowała zauważalnej chwili, aby się rozkręcić i dopiero wtedy oferowała pełną moc silnika.

A teraz przejdźmy już do bohaterki dzisiejszego wpisu, którą mogliście zobaczyć na powyższych zdjęciach. Jest to Lancia Delta HF 4WD, którą Włoska załoga Miki Biasion / Tiziano Siviero zwyciężyła w Rajdzie Monte-Carlo '87. Samochód mógł poszczycić się silnikiem Abartha o pojemności 1995 cm³, który generował 260 KM oraz 390 Nm momentu obrotowego. Za przełożenie mocy na napęd na cztery koła odpowiadała 5-biegowa manualna skrzynia biegów firmy ZF. Jeśli jesteście zainteresowani naprawdę szczegółową specyfikacją techniczną tego auta, to zajrzyjcie do artykułu na tech-racingcars, dostępnego pod tym linkiem. A teraz zajmijmy się już modelem.

Altaya Lancia Delta HF 4WD, Zwycięzca Rajdu Monte Carlo 1987: M. Biasion / T. Siviero

Miniaturka, podobnie jak prezentowane już w tym roku Fabia, Fiesta, C3, Polo i DS3 pochodzi z serii La Collezione del Rallye Monte-Carlo wydawnictwa Eaglemoss i podobnie jak one prezentuje się całkiem nieźle. Model może poszczycić się nie najgorszą bryłą, dobrą warstwą lakieru, oraz średnio-równo nałożonymi kalkami. Z przodu znajdziemy fajnie odwzorowany zderzak, genialną atrapę chłodnicy oraz nieco za małe reflektory.

Z boku widoczne są przyjemnie wykonane koła, z logo Pirelli na oponach oraz zaznaczonymi śrubami na felgach. Do tego jest tu parę drobnych detali jak klamki, naklejki na szybach, czy wkłady w lusterkach. Przez jedno usunięte okno możemy zajrzeć do całkiem bogatego wnętrza, w którym znalazła się m.in. srebrna klatka bezpieczeństwa, pasy na siedzeniach, czy zegary na desce rozdzielczej. Z tyłu zaś dobre wrażenie robią reflektory, chlapacze oraz rejestracja. Do tego ładnie wykonano plakietki z nazwą marki i samochodu (pomijając ich krzywe przyklejenie). Modelowi musi się natomiast oberwać za wycieraczki odlane z przednią szybą. Poza tym jest naprawdę OK!

Podsumowując, muszę przyznać, że to naprawdę ciekawa propozycja. Już nawet pomijając cenę, po prostu ma niewielką konkurencję. HPI nie zrobiło tego rocznika, modele od Vitesse są koślawe, a jakość modeli z zestawów do składania od Racing43 zależą od umiejętności składającego. W zasadzie zostaje tylko bliźniacze IXO, które sądząc po zdjęciach, nie różni się od prezentowanej dziś miniaturki w dużym stopniu. Ja za swoją Deltę zapłaciłem około 40 zł i jestem z niej bardzo zadowolony. Zdecydowanie mogę polecić ją każdemu miłośnikowi rajdówek. Jest to bardzo ważne auto w historii Rajdowych Mistrzostw Świata.

Chciałem też wszystkich przeprosić za dłuższą nieobecność. Niestety ostatnie tygodnie wymagały ode mnie dużego zaangażowania w studia, w związku z czym nie miałem czasu, żeby przysiąść i napisać coś do porządku. A jak wiecie, nie lubię wrzucać postów pisanych na kolanie...

A tymczasem już jutro Wigilia. Z tej okazję chcę Wam wszystkim drodzy czytelnicy życzyć spędzenia ich w miłej atmosferze z rodziną. Oby zdrowie przy tym dopisało. Życzę Wam też, aby pod choinką znalazły się wymarzone prezenty. Jeśli między nimi znajdzie się jakiś model, nie zapomnijcie się pochwalić nim na naszej grupce Cztery kółka w miniaturze. Noworocznych życzeń jeszcze nie składam, bo zgodnie z tradycją, w przyszłym tygodniu postaram się opublikować wpis o mojej tegorocznej petardzie. Serdecznie dziękuję już za uwagę i zapraszam do zapoznania się z poniższą galerią zdjęć dzisiejszego modelu. Pozdrowienia!